Cacao là một trong những loại cây trồng quan trọng nhất trên thế giới, đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp sô cô la. Vì vậy, giá cacao luôn được quan tâm và theo dõi chặt chẽ bởi các nhà sản xuất, nhà kinh doanh và người tiêu dùng.
Trong bài viết này, cùng Hiệp Hội Dừa Bến Tre, chúng ta sẽ tìm hiểu về giá cacao hiện tại, những yếu tố ảnh hưởng đến giá cả, cách kiểm soát giá và triển vọng tương lai của ngành công nghiệp này.
Những yếu tố ảnh hưởng đến giá cacao
Cung và cầu toàn cầu, điều kiện thời tiết, sự biến động của tiền tệ, chi phí sản xuất và kinh tế vĩ mô là những yếu tố chính ảnh hưởng đến giá cacao hiện tại.
Cung và cầu toàn cầu
Sự chênh lệch giữa sản lượng cacao toàn cầu và nhu cầu tiêu thụ của các nền công nghiệp sôcôla sẽ ảnh hưởng lớn đến giá cả. Khi sản lượng vượt cầu, giá cacao có xu hướng giảm, và ngược lại. Hiện nay, cung cấp cacao trên thế giới đang gặp khó khăn do nhiều yếu tố như thiên tai, bệnh tật và các vấn đề liên quan đến chính sách của các nước sản xuất.
Theo số liệu từ Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hợp Quốc (FAO), sản lượng cacao toàn cầu đã giảm từ 4,7 triệu tấn vào năm 2016 xuống còn 4,2 triệu tấn vào năm 2020. Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ cacao tăng mạnh trong những năm gần đây, đặc biệt là tại các nước đang phát triển như Trung Quốc và Ấn Độ. Sự chênh lệch này đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt cung cấp cacao và đẩy giá cả lên cao.
Điều kiện thời tiết
Cây cacao rất nhạy cảm với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, chẳng hạn như hạn hán, lũ lụt và bệnh tật. Những sự kiện thời tiết này có thể phá hỏng các đồn điền cacao và làm giảm sản lượng, từ đó đẩy giá cacao tăng lên. Ví dụ, vào năm 2016, một đợt hạn hán kéo dài đã xảy ra tại Ghana và Côte d’Ivoire – hai quốc gia sản xuất cacao hàng đầu thế giới, gây thiệt hại nặng nề cho ngành công nghiệp cacao.
Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng đang gây ra những tác động tiêu cực đến sản lượng cacao. Theo một nghiên cứu của Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hợp Quốc (FAO), trong tương lai, các khu vực trồng cacao hiện nay có thể không còn phù hợp để trồng cây này do tác động của biến đổi khí hậu.

Sự biến động của tiền tệ
Giá cacao được giao dịch bằng Đô la Mỹ, vì vậy giá cả có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động của tỷ giá hối đoái. Các nhà xuất khẩu cacao ở các quốc gia có đồng tiền yếu hơn có thể nhận được giá cao hơn khi bán ra cho các nhà nhập khẩu sử dụng Đô la Mỹ. Điều này có thể tạo ra sự chênh lệch giữa giá cacao trên thị trường quốc tế và giá cacao trong nước, ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp kinh doanh cacao.
Chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất cacao bao gồm chi phí lao động, phân bón và thuốc trừ sâu. Khi chi phí sản xuất tăng, các nhà sản xuất cacao có thể chuyển chi phí này cho người tiêu dùng, dẫn đến giá cacao tăng. Ví dụ, vào năm 2019, giá cacao đã tăng mạnh do chi phí sản xuất tại Ghana và Côte d’Ivoire tăng lên do việc tăng giá phân bón và thuốc trừ sâu.
Kinh tế vĩ mô
Tăng trưởng kinh tế và thu nhập khả dụng có thể ảnh hưởng đến nhu cầu về các sản phẩm cacao, chẳng hạn như sô cô la. Trong thời kỳ kinh tế tốt, nhu cầu về các sản phẩm cacao cao cấp tăng lên, dẫn đến giá cả tăng. Tuy nhiên, trong thời kỳ suy thoái kinh tế, người tiêu dùng có thể chuyển sang sử dụng các sản phẩm thay thế với giá rẻ hơn, làm giảm nhu cầu và giá cả của cacao.

Giá cacao hôm nay [thoigian]
Trên thị trường quốc tế, giá cà phê kỳ hạn đang có xu hướng tăng. Tại Sở giao dịch hàng hóa London (ICE Futures Europe), giá cà phê giao tháng 3/2024 đạt mức 2.869 USD/tấn, tăng 32 USD so với ngày trước đó. Đây được coi là mức giá cao nhất từ trước đến nay, điều này thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường cà phê kỳ hạn.
Tương tự, tại Sở giao dịch hàng hóa tương lai New York (ICE Futures US), giá cà phê giao tháng 5/2024 cũng tăng lên mức 2.812 USD/tấn, tăng 46 USD so với ngày trước. Đây cũng là mức giá cao nhất từ trước đến nay, cho thấy sự đồng thuận trong việc tăng giá trên cả hai thị trường quan trọng.
Dưới đây là bảng giá mới nhất của ca cao trong nước vào ngày 25/03/2024. Tại các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, giá của hạt ca cao nguyên liệu đã được cập nhật. Cụ thể, giá của hạt ca cao tươi và cacao khô tại các tỉnh Đắk Lăk, Lâm Đồng và Đắk Nông như sau:
Phân loại | Giá cả/kg |
Hạt ca cao xô | 60.000 VND – 65.000 VND |
Hạt ca cao lên men loại I | 68,000 VND – 71,000 VND |
Cacao lên men loại II | 83,000 VND – 85,000 VND |
Ca cao lên men loại III | 90,000 VND – 94,000 VND |
Giá ca cao tươi | 6,200 VND – 6,500 VND |
Bột ca cao nguyên chất | 140,000 VND – 180,000 VND |
Giá ca cao trong nước đang ghi nhận một sự tăng mạnh, chủ yếu do nhu cầu tiêu thụ ca cao trên thế giới đang tăng cao, trong khi nguồn cung cacao tự nhiên vẫn ổn định. Ngoài ra, giá dầu thô cũng đang trên đà tăng mạnh, làm tăng chi phí sản xuất sô cô la và từ đó thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ ca cao.
Dự báo cho thời gian tới, giá ca cao trong nước có thể tiếp tục tăng, do nhu cầu tiêu thụ ca cao vẫn chưa có dấu hiệu giảm sút. Sự tăng giá này không chỉ ảnh hưởng đến người sản xuất và buôn bán ca cao mà còn đối với người tiêu dùng, đặc biệt là trong việc mua sắm các sản phẩm sô cô la và các sản phẩm chế biến từ ca cao.
Các biện pháp kiểm soát giá cacao
Để kiểm soát giá cacao và ổn định thị trường, các quốc gia và tổ chức quốc tế đã áp dụng những biện pháp sau:
Thỏa thuận quốc tế về cacao
Thỏa thuận quốc tế về cacao là một thỏa thuận hàng hóa quốc tế nhằm mục đích điều chỉnh thị trường cacao. Hiện nay, thỏa thuận này được quản lý bởi Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hợp Quốc (FAO) và có sự tham gia của hơn 40 quốc gia sản xuất và tiêu thụ cacao. Thỏa thuận này có các mục tiêu như đảm bảo giá cacao hấp dẫn cho các nhà sản xuất, ổn định thị trường và bảo vệ quyền lợi của người lao động trong ngành công nghiệp cacao.
Các chính sách của các quốc gia sản xuất
Các quốc gia sản xuất cacao có thể áp dụng các chính sách để kiểm soát giá cacao, như tăng thuế xuất khẩu hoặc giới hạn số lượng cacao được xuất khẩu. Ví dụ, vào năm 2016, Ghana và Côte d’Ivoire đã đồng ý tăng giá cả cacao bán ra trên thị trường quốc tế lên mức cao nhất trong vòng 5 năm qua.
Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển
Việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các giống cây cacao mới có khả năng chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt và có năng suất cao có thể giúp tăng sản lượng và giảm chi phí sản xuất, từ đó ổn định giá cacao.

Tình hình xuất khẩu cacao của Việt Nam
Việt Nam là một trong những quốc gia sản xuất cacao nhỏ bé trên thế giới, với sản lượng chỉ chiếm khoảng 0,5% tổng sản lượng cacao toàn cầu. Tuy nhiên, ngành công nghiệp cacao tại Việt Nam đang có sự phát triển tích cực trong những năm gần đây.
Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, vào năm 2020, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 40.000 tấn cacao, tăng gấp đôi so với năm 2016. Trong đó, chủ yếu là sang các thị trường Châu Âu và Mỹ Latinh.
Tuy nhiên, sản lượng cacao của Việt Nam vẫn còn rất nhỏ so với các quốc gia sản xuất lớn như Ghana, Côte d’Ivoire hay Indonesia. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển của ngành công nghiệp cacao tại Việt Nam trong tương lai.
Sự thay đổi giá cacao trong những năm gần đây
Giá cacao đã có những biến động lớn trong những năm gần đây. Từ mức thấp nhất vào năm 2017, giá cacao đã tăng gấp đôi vào năm 2019 và tiếp tục tăng trong năm 2020. Điều này cho thấy sự bất ổn của thị trường cacao và khó khăn trong việc dự báo giá cả.
Tuy nhiên, với sự gia tăng nhu cầu tiêu thụ cacao trên thế giới và các biện pháp kiểm soát giá cả được áp dụng, giá cacao có thể tiếp tục tăng trong tương lai.

Các doanh nghiệp kinh doanh cacao tại Việt Nam
Hiện nay, có nhiều doanh nghiệp kinh doanh cacao tại Việt Nam, đa số là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Một số doanh nghiệp lớn như Công ty TNHH Cacao Khánh Hòa và Công ty TNHH Cacao Bến Tre cũng đang hoạt động trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên, doanh nghiệp kinh doanh cacao tại Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn do thiếu hụt nguồn cung cấp cacao trong nước và sự cạnh tranh từ các quốc gia sản xuất lớn. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược đầu tư và quản lý hiệu quả để tồn tại và phát triển trong thị trường cạnh tranh này.
Các chiến lược đầu tư vào cacao tại Việt Nam
Hiện nay, có nhiều cơ hội đầu tư vào ngành công nghiệp cacao tại Việt Nam, như đầu tư vào các doanh nghiệp kinh doanh cacao, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển giống cây cacao mới, hay đầu tư vào các dự án sản xuất cacao tại các vùng trồng cacao chưa được khai thác.
Tuy nhiên, việc đầu tư vào ngành công nghiệp cacao cũng đòi hỏi sự hiểu biết và kỹ năng quản lý hiệu quả. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường cacao có tính biến động cao và cạnh tranh gay gắt.

Kết luận
Như vậy, giá cacao là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ngành công nghiệp cacao và cuộc sống của nông dân. Để duy trì sự ổn định và phát triển bền vững cho ngành này, cần có sự hợp tác giữa các quốc gia sản xuất và tiêu thụ cacao, áp dụng các biện pháp kiểm soát giá cả và đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
Đối với Việt Nam, việc tăng cường sản lượng và nâng cao chất lượng cacao có thể là cơ hội để thúc đẩy ngành công nghiệp cacao phát triển trong tương lai.